Đà
Lạt là hoa, là “không gian hoa” hoàn hảo nhất hiện nay ở Việt Nam. Từ
năm 2004, cứ hai năm một lần hoa Đà Lạt trẩy hội. Festival hoa Đà Lạt
lần thứ tư dự kiến diễn ra từ ngày 30.12.2011 đến ngày 3.1.2012, với
niềm vui đón nhận danh hiệu “Thành phố festival hoa” của Việt Nam.
Tâm thế mớiĐề án “Thành phố festival hoa” của Đà
Lạt đã được trình lên Chính phủ phê duyệt. Ông Nguyễn Vũ Hoàng – Tổng
đạo diễn Festival hoa Đà Lạt 2012 - cho biết: “Festival hoa Đà Lạt lần
thứ tư này sẽ có 9 chương trình chính và 12 chương trình hưởng ứng.
 |
| Những sắc màu của Festival hoa Đà Lạt. |
Tất cả đều liên quan đến chủ đề hoa,
nhưng có điều khác hơn so với 3 lần tổ chức trước: Năm nay Đà Lạt tổ
chức festival hoa với tâm thế là một “Thành phố festival hoa” của Việt
Nam. Chính vì lý do này mà Ban tổ chức đã chọn chủ đề của festival hoa
lần thứ tư này là: “Đà Lạt – thành phố festival hoa”.
Tổng đạo diễn Festival hoa Đà Lạt 2012
nhấn mạnh: Trong tâm thế mới của Đà Lạt, festival hoa lần thứ tư này
ngoài ý nghĩa đón chào sự kiện Đà Lạt được chính thức công nhận là
“Thành phố festival hoa”, còn là tiền đề để tiến tới kỷ niện 125 năm
khai sinh Đà Lạt và cũng là hoạt động để hướng đến Năm du lịch quốc gia
2014.
Trong 9 chương trình chính, “Những không
gian hoa” và “Không gian hoa đẹp Festival hoa Đà Lạt 2012” là hai
chương trình tạo nên điểm nhấn đặc biệt cho festival hoa lần này.
Cả hai chương trình được diễn ra trong
suốt thời gian lễ hội với nhiều “không gian hoa”, như hồ Xuân Hương, cầu
Ông Đạo, đường hoa Lê Đại Hành, đồi hoa dại vườn hoa TP.Đà Lạt, đồi hoa
hoài niệm Đà Lạt phía sân golf do Hiệp hội Hoa Đà Lạt thực hiện trên
diện tích 3,3ha, kinh phí hơn 9 tỉ đồng từ nguồn xã hội hoá...
Từ làng đến phốNói đến nghề trồng hoa Đà Lạt, người ta
thường nhắc đến hai nhân vật rất nổi tiếng là cụ Ngô Văn Bính và em trai
cụ là Ngô Văn Ngôn. Hoa Đà Lạt bây giờ đã là “hoa du lịch” rồi.
Còn ngày ấy, cách nay khoảng tám chục
năm, cụ Bính không thể ngờ rằng những mầm hoa đầu tiên được cụ gieo ươm
trên đất này có thể có được một “địa vị xã hội” vô cùng quan trọng như
ngày hôm nay, một “địa vị” mà sản phẩm hoa xứng đáng được tôn vinh như
thế: Sản phẩm làm nên cái hồn của du lịch Đà Lạt; đặc biệt, từ nay với
danh hiệu “Thành phố festival hoa” duy nhất của Việt Nam, Đà Lạt đã có
“hồn cốt” từ hoa – hoa du lịch.
Qua chuyện trò với cụ Ngô Văn Ngôn (nhà
số 10 đường Nguyễn Công Trứ, Đà Lạt), tôi biết anh trai cụ - cụ Ngô Văn
Bính - là một trong số vài mươi người đầu tiên của Hà Nội vào Đà Lạt
khai khẩn, lập nên làng hoa Hà Đông từ những năm đầu thập niên 30 của
thế kỷ trước.
Cụ Ngôn và cụ Bính cũng cho tôi xem một
xấp tài liệu nói về quá trình lập ấp Hà Đông hơn 70 năm trước, trong đó
có đoạn: “Ngay từ khi mới nhậm chức, ông Trần Văn Lý (quản đạo đầu tiên
của Đà Lạt) đã nhận thấy Đà Lạt là một vùng khí hậu mát mẻ, còn nhiều
đất hoang chưa được khai phá và nhu cầu rau quả tươi sống của người Pháp
ngày càng tăng lên là điều kiện để mở mang nghề trồng rau và hoa ở đây.
Ông đã nêu sáng kiến về việc lập ấp trồng rau và hoa tươi cung cấp tại
chỗ cho người Pháp tại Đà Lạt...”.
Đó là vào cuối những năm 30 của thế kỷ
trước. Hồi ấy, theo cụ Ngô Văn Bính, Quản đạo Trần Văn Lý đã đề nghị
Tổng đốc Hà Đông kiêm Chủ tịch Uỷ ban Tương tế trung ương Bắc Kỳ Hoàng
Trọng Phu cho di dân từ ngoài Hà Nội, Hà Đông vào xứ Đà Lạt để lập ấp
trồng hoa và rau xanh.
Tháng 5.1938, hơn 30 người là cư dân
vùng Hà Đông cũ (nay thuộc Hà Nội) đã có mặt tại Đà Lạt. Trong hơn 30
người rời quê tìm vùng đất mới này có cụ Bính và cụ Ngôn.
Năm đó các cụ còn trẻ lắm, mới chỉ 17 -
18 tuổi. Năm 1939, chàng thanh niên Ngô Văn Bính đã viết thư về Hà Đông
động viên cả gia đình cùng vào và... không quên nhắc người nhà mang theo
một ít giống hoa. Trên đường vào xứ “hoàng triều cương thổ” xa lạ, hành
trang quan trọng nhất của cụ Ngô Văn Ất - bố anh Bính lúc bấy giờ - là
hơn 2.000 củ giống hoa layơn. Và từ đó, làng hoa Hà Đông hình thành.
Nhớ lại hôm ở nhà cụ Ngô Văn Ngôn, khi
nhìn ra sân, mắt tôi chạm phải một sắc hồng của loài hoa đào khá lạ.
Thấy khách hậu sinh có vẻ thích thú, cụ Ngôn giải thích: “Đây là gốc đào
rất “lịch sử”.
Năm 1960, có một cành đào là món quà từ
miền Bắc gửi vào miền Nam chưng tết ở dinh Độc Lập. Đó là giống đào hoa
thắm, cánh kép rất đẹp. Sau tết, cành đào ấy được ông Huệ làm ở cơ quan
canh nông Đà Lạt lúc ấy đưa từ Sài Gòn lên Đà Lạt. Và chính tay tôi
trồng nó ngay trước sân nhà từ bấy đến giờ...”.
Hoá ra, làng hoa Hà Đông của xứ sở Đà Lạt này còn nhiều điều về hoa chưa được biết, rất đáng bỏ công tìm hiểu.
Sau hơn 70 năm hình thành và chuyên sống
bằng nghề trồng hoa và rau, làng hoa Hà Đông hiện có hơn 400 hộ chuyên
sản xuất hoa với diện tích trên 50ha và chuyên trồng các loại hoa có giá
trị cao như hoa hồng, cúc, cát tường, cẩm chướng, ly ly... Nói về thu
nhập từ hoa, chưa biết xưa hơn giờ hay giờ hơn xưa, nhưng tôi cứ thử nêu
hai con số để mọi người cùng suy ngẫm: Xưa, để có một củ giống layơn,
người ấp Hà Đông phải bỏ ra 4 xu tiền Đông Dương. Hai tháng sau, củ
giống này cho hoa bán được 2 hào.
Tính cả vườn khoảng 1ha thì thu được 400
đồng. Trong khi, giá một tạ gạo lúc đó chỉ 2 đồng. Còn bây giờ, cũng ở
Hà Đông, theo báo cáo của tổ chức Hội Nông dân thì nhà vườn trồng hoa có
thu nhập trên dưới 130 triệu đồng mỗi năm trên mỗi hécta.
Tất nhiên, sự so sánh luôn có những khập
khiễng. Riêng chuyện làng hoa Hà Đông hồi Festival hoa Đà Lạt lần thứ
ba (năm 2010) là làng hoa đầu tiên được UBND TP.Đà Lạt ra quyết định
công nhận là “làng hoa” và “làng nghề” truyền thống của xứ sương mù là
chuyện không có phép so sánh.
Và, tôi cũng muốn nói thêm, ở xứ sở
sương mù Đà Lạt, sau Hà Đông là những làng hoa mà ngày nay đã trở thành
những cái tên rất quen thuộc với du khách như làng hoa Thái Phiên, làng
hoa Vạn Thành, làng hoa An Sơn... Bây giờ, những làng hoa ở Đà Lạt nói
trên còn là những làng làm du lịch khá nổi tiếng.
Những làng hoa ấy đang sản xuất nhiều
sản phẩm độc đáo phục vụ ngành du lịch Đà Lạt như hoa làm từ đất sét,
hoa sấy khô giữ được trên dưới 10 năm, hoa trồng trên đá và cả các món
ăn chế biến từ hoa...
Vĩ thanhTổng đạo diễn Festival hoa Đà Lạt 2012
Nguyễn Vũ Hoàng đặc biệt lưu ý tôi rằng: “Năm nay, ngoài các không gian
hoa do các tổ chức cùng với chính quyền địa phương thiết lập thì còn một
“không gian hoa” khác là hoa dại và hoa của các vườn hoa gia đình”.
Theo đó, các giống hoa dại Đà Lạt như
hồng dại (tường vi), bồ công anh, mua tím... sẽ được người dân cả thành
phố trồng trong khuôn viên nhà nhằm tạo thêm “màu sắc” cho kỳ festival
hoa lần này. Rồi nữa, có khoảng 30 hộ nông dân trồng hoa chuyên nghiệp
sửa sang vườn tược và tự “chuyên nghiệp hoá” cách làm du lịch để đón
tiếp du khách, mà theo dự kiến, lần này sẽ có nhiều du khách quốc tế đến
tham quan.
Tất cả những gì mới mẻ về hoa diễn ra ở
Đà Lạt những ngày này đều xuất phát từ tâm thế mới của chính người Đà
Lạt. Rằng nay mai thôi, thành phố đáng yêu của họ sẽ được công nhận danh
hiệu “Thành phố festival hoa” đầu tiên của Việt Nam.
Tiêu đề: Thành phố festival hoa của Việt Nam: Đà Lạt 
10th December 2011, 11:42 pm
