"Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường"

Trước đó báo Dân trí đưa tin, liên quan đến vụ việc hàng loạt du khách nước ngoài bị khách sạn từ chối cho thuê phòng xảy ra tại TP Nha Trang (Khánh Hòa). Theo tài liệu phóng viên tìm hiểm cho thấy, vụ việc có những dấu hiệu bất thường từ việc ký hợp đồng thuê phòng giữa Công ty TNHH SX TM DV XNK Ánh Dương (Công ty Ánh Dương với hàng loạt khách sạn tại TP Nha Trang (Khánh Hoà). Theo đó, từ năm 2013, công ty Ánh Dương đã ký hợp đồng cung cấp phòng với hầu hết khách sạn tại Nha Trang (Khánh Hoà), Bình Thuận, Ninh Thuận với những điều khoản “trói buộc”. Với những hợp đồng được ký kết, phía chủ khách sạn chỉ được phép “nhận booking cho khách Nga và khối CIS (Liên Xô cũ) đến Cam Ranh bằng chuyên cơ qua Ánh Dương - Pegas”.
Ngoài ra, trong hợp đồng mà Công ty Ánh Dương ký với các khách sạn cũng quy định, những khách sạn này không được giới thiệu, không bán và không cho phép những người khác và các đại lý du lịch vào giới thiệu và bán “Optional tour” cho khách của Cty Ánh Dương, việc bán các tour này là do các hướng dẫn viên của Cty Ánh Dương – Pegas đảm nhiệm.
Đơn cử, theo hợp đồng số 22, ký năm 2013 giữa đại diện Công ty Ánh Dương với khách sạn Đ.D cho thấy, sau khi ký hợp đồng, chủ khách sạn này sẽ không được phép tùy tiện nhận khách nếu những “thượng đế” này không phải do Công ty Ánh Dương đưa đến. Theo điều 5 của hợp đồng quy định, phía khách sạn “chỉ được quyền xác nhận các bookinh cho du khách Nga, Ukraine và các nước trong khối CIS (Liên Xô cũ)…” do phía Công ty Ánh Dương đưa đến.
Các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh nêu trên của Tông ty Ánh Dương được thực hiện trong điều kiện Công ty Ánh Dương phối hợp cùng với công ty PGS International (Pegas) – quốc tịch Vương quốc Anh - đang có vị trí thống lĩnh thị trường. Theo đó, nhờ lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường này, Công ty Ánh Dương thực hiện thoả thuận hạn chế cạnh tranh để xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của các công ty khác và duy trì lợi ích độc tôn của công ty Ánh Dương và công ty Pegas.
Với kiểu làm ăn “cá lớn nuốt cá bé” như trên, đại diện nhiều doanh nghiệp lữ hành đã rất bức xúc và “tố” lên cơ quan quản lý có trách nhiệm. Ông Nguyễn Ngọc Lương, Tổng giám đốc Công ty ABTours cho biết, những điều khoản thoả thuận mà Công ty Ánh Dương áp đặt với các chủ khách sạn trong các hợp đồng ký kết có tác dụng ngăn cản, kìm hãm, không cho các doanh nghiệp tham gia phát triển thị trường, xâm phạm quyền tự do cạnh tranh trong kinh doanh của chính các doanh nghiệp khách sạn, của người tiêu dùng và của nhiều doanh nghiệp khác, làm cho thị trường phát triển méo mó và không bền vững.
Theo Luật sư Nguyễn Thành Vinh, Phó tổng giám đốc Công ty luật SMIC cho biết, theo quy định tại Điều 8, Luật Cạnh tranh, thì các hành vi thoả thuận hạn chế cạnh tranh bao gồm “thoả thuận áp đặt cho doanh nghiệp khác điều kiện ký kết hợp đồng mua, bán hàng hoá, dịch vụ, hoặc buộc doanh nghiệp khác chấp nhận các nghĩa vụ không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng” (Khoản 5); “thoả thuận ngăn cản, kìm hãm, không cho doanh nghiệp khác tham gia thị trường hoặc phát triển kinh doanh” (Khoản 6). Đây là những hành vi thuộc danh mục “các thoả thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm”, quy định tại điều 9 Luật cạnh tranh.
Ông Vinh cho biết thêm, tại Điều 13, Luật cạnh tranh cũng quy định rõ các hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường bị cấm bao gồm: “Hạn chế sản xuất, phân phối hàng hoá, dịch vụ, giới hạn thị trường, cản trở sự phát triển kỹ thuật, công nghệ gây thiệt hại cho khách hàng” (Khoản 3); “Áp đặt điều kiện cho doanh nghiệp khác ký kết hợp đồng mua bán hàng hoá, dịch vụ hoặc buộc doanh nghiệp khác chấp nhận các nghĩa vụ không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng” (Khoản 5). “Hành vi thoả thuận hạn chế cạnh tranh trong “Hợp đồng cung cấp phòng” mà Công ty Ánh Dương ký với các khách sạn là trái với quy định của Luật cạnh tranh, thuộc phạm vi điều chỉnh của Pháp luật”, ông Vinh cho biết.
Theo quyết định điều tra của Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công thương), thì Cục này chính thức điều tra vụ việc cạnh tranh liên quan đến hành vi “lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường quy định tại Điều 13, Luật Cạnh tranh đối với Công ty Ánh Dương.
Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Việt Nam (Bộ Văn hoá - Thể thao – Du lịch) Nguyễn Mạnh Cường xác nhận, phía Tổng cục Du lịch Việt Nam đã nắm được sự việc sau khi nhận được phản ánh và làm việc với các địa phương. Ông Cường cho biết, trong trường hợp Cục Quản lý cạnh tranh chưa vào cuộc thì Tổng cục Du lịch Việt Nam sẽ vào cuộc, nhưng hiện tại Cục Quản lý cạnh tranh đang điều tra nên nên phải chờ kết quả xử lý. Ông Cường khẳng định, quá trình điều tra nếu xác định ai làm sai pháp luật thì sẽ bị xử lý.